Zomer zonder Werchter (2): de pionier van de mobiele toiletten
Wie Werchter zegt, zegt eten en drinken en zegt dus ook toiletten. In de jaren negentig waren de mobiele wc-cabines nog nieuw en niet helemaal ingeburgerd, en dus wilde ik die pis-en-kak-pionier wel eens spreken. Ik heb hier mijn originele Word-tekst van juli 1995 voor mij en ik merk dat ik aan Guy Mortier vijf titelsuggesties heb gedaan. De Vader Van Alle Festivaltoiletten. De pot op met R.E.M.-sporen. Plee it again, Sam! Holy shit, man! Het Never Ending Stoelgangfestival. Ja, ik zat toen in een geweldige post-anale fase. Uiteindelijk koos (gm) voor deze beklijvende kop:
Humo sprak met Kakman: een septische kijk op het festivalwezen
Ingescande foto uit Humo
Lees ook deel 1 van de Zomer Zonder Werchter: twee trouwe soldaten van de frontstage
Humo juli 1995 -licht herwerkt - ©Jan Hertoghs
"Wilt ge mij in zo'n wc mee naar binnen brengen? Hoe dikwijls ze dat al gevraagd hebben!"
Terwijl de koperen ploert de koeien geselt en het mensvolk op terrassen bijeendrijft ("Schoon weer, jaja, maar ze moeten nu ook weer niet overdrijven!"), arriveer ik op de immens lege weide van Werchter. Op het terrein waar acht dagen geleden 7O.OOO sprinkhanen neerstreken, zijn alleen nog containers, hekkens, zeilen en schrale meeuwen te bekennen. De hitte staat als een verzengende tent tussen de bomen, het is àpeuprès veertig graden in de schaduw van een borstelsteel, en dan komt Alex Geudens (43) uit Arendonk met zijn opligger de weide opgereden. Hij moet hier nog zijn om een laatste serie toiletcabines op te takelen en hij is zowat dé wc-meneer van tal van festivals en evenementen.
"Ik heb The Stones drie keren gedaan, twee keer in Werchter en één keer in Nijmegen, ik heb Bon Jovi en Michael Jackson gedaan, ik doe Pinkpop, Pukkelpop-en-noem-maar-op-pop, ik doe ze bijna allemaal. Ik had in 1994 de paus, ik zou hem met al mijn toiletten volgen van Brussel naar Tremelo naar Namen, 's nachts afbreken en 's morgens weer opbouwen, al mijn materiaal stond klaar, maar toen brak die heilige zijn poot, ja, die heeft me zwaar in de zak gezet."
"Ik ben een boerenzoon, ik heb als loonwerker met gierkarren en grote dorsmachines gereden, maar ik heb ook in oud ijzer, oud papier en recyclageglas gezeten, ik heb dus altijd iets met mijn handen gedaan, en zo heb ik vijftien jaar geleden mijn eerste toiletwagen gebouwd. Gewoon, een idee uit mijn kop, niks afgekeken uit het buitenland, paar schetsen op papier en beginnen lassen en sleutelen.
De bak van een klein vrachtwagentje heb ik omgebouwd tot een toiletcontainer met vijf wc's, vier pissijntjes, vier lavabo's en een zeepdispenser en daarmee reed ik in het weekend de kermissen af. De mensen deden toen nog hun behoefte op café of in de kant, toiletwagens waren absoluut niet in de mode, en het gebeurde dat ik bijvoorbeeld een hele dag op de rommelmarkt van Heist-op-den-Berg stond en niet genoeg geld verdiende om mijn benzine te betalen. Dat was zo'n twaalf jaar geleden, maar dan heb ik een eerste keer op een festival gestaan, op Pukkelpop, en zo ben ik in die wereld gerold en hebben ze mij een beetje overal leren kennen.
Ik had ondertussen nog een vaste job, ik werkte voor een aannemer van bruggen en wegen, mijn stiel bestond erin om de asfaltlintjes tussen twee betonstroken glad te strijken. Die job heb ik opgezegd, want dat sanitair begon mijn week in beslag te nemen."
Pionier in mobiel sanitair. En pionier in vind-ik-leuk. (Eigen folder Geudens Sanitair 1995).
"Ik kom overal waar veel volk is, hoe meer zielen hoe meer vreugd, maar of ik van pop en rockmuziek hou? Nee, geef mij maar een tent met Will Tura, of Vaya con Dios, of Dana Winner. Het nederlandstalige lied, (duim omhoog) dat is mijn smaak. Maar zelfs al zou rock mijn goesting zijn, ik zou geen minuut de tijd hebben om naar die muziek te luisteren. 'Gelukzak," zeggen ze dan tegen mij, "gij hebt drie keer de Stones gezien', maar ik heb de Stones niét gezien. Ik heb alleen maar wc's gezien. En ik heb wc-rollen rondgedragen, en ik heb kuisploegen met zeemvellen bevoorraad om de brillen schoon te maken, en mijn helper heeft constant met de ruimwagen rondgereden om doorlopend die bewaartanks van die wc-cabines leeg te zuigen. Dat is continu werken, maar zo wil ik het ook. Het moet goéd zijn, het moet àf zijn, ik wil dat ze overal zeggen: gij moogt nog terugkomen."
Jacko Occupé
"De gewone cabines zonder waterspoeling zijn voor de toeschouwers, de toiletwagens met waterspoeling komen meestal backstage voor de artiesten. Onder het podium staat ook nog één extra cabientje, want ja, een artiest die gaat optreden, die moet dikwijls nog eens rap hé. Eén keer heb ik Michael Jackson uit een van mijn toiletwagens zien komen. Normaal kijk ik niet naar wie er optreedt, zelfs al loop ik los door de backstage of de frontstage, maar de show was juist gedaan, hij verdween van dat podium, en ik zie hem in het toilet stappen. Direct vier bodyguards daarbij, van die kleerkasten met een microfoontje voor hun gezicht en enkele tellen later kwam mijnheer buiten. Toén had ik mijn fototoestel moeten hebben natuurlijk, dat zou een mooie reclame geweest zijn, Michael Jackson op mijn toilet!"
"Of ik dat tof vind, backstage rondlopen? Ik vind dat niks bijzonders. Ge hebt er die op het podium staan en ge hebt er die naast het podium staan, ieder doet zijn werk, zo is het toch, maar er zijn er die veel geld zouden geven om daar te komen waar ik kom. Ik heb al ik-weet-niet-hoeveel aanvragen gehad van jonge gasten die met mij willen meerijden, die mijn helper willen zijn om als 'verstekeling' met de toiletwagens backstage binnen te geraken. Nee, jongens, zeg ik dan, niet met mij."
In de boskes
"Ik kom trouwens niet alleen op muziekfestivals. Ik zet ook toiletten op vliegmeetings, op marathons, beurzen, bouwwerven, overal waar volk komt en waar geen toiletten zijn, daar ben ik. Ik zet zelfs toiletten voor het leger op maneuver. Voor buitenlandse legers op maneuver welteverstaan, Amerikanen en Britten die hier op doortocht zijn bijvoorbeeld. Voor de Belgische soldaat op maneuver moet ik geen toiletten zetten, die moet nog altijd in de boskes kakken, ja, zo is het. Daar komt nu wel verandering in met al die VN-troepen die naar ex-Yoegoslavië vertrekken. Nogal wat van die buitenlandse VN-soldaten krijgen in België hun opleiding samen met Belgische militairen en vanwege die buitenlandse inbreng zijn die Belgische piotten de eerste die ook op toilet mogen."
"De Belgische mentaliteit is niet zo proper, ik merk dat op de Belgische festivals. Daar moet ik in verhouding met het aantal toeschouwers altijd minder toiletten zetten dan in Nederland. In Nederland zegt men: zoveel mensen = zoveel toiletten, zodat niemand lang moet wachten. In België denken ze: ach, laat dat volk maar een beetje wachten. Als er maar plaats genoeg is voor eten en drinken, want dat doet de kassa rinkelen! De toiletten, dat is bijzaak. Vaak krijg je de pechstrook toegewezen, een hoekje of een bermpje dat nog niet vol kramen staat. In Nederland is dat anders, daar hebben ze echte sanitaire blokken op een festivalterrein. Terwijl je hier met je wc-cabines vlak naast een hotdogkraam moet gaan staan en dan komen ze bij mij klagen dat er een wc-geur tussen het eten hangt! In Werchter is de laatste jaren veel verbeterd, maar de organisatoren zetten toch nog altijd enkele van hun eelfgemaakte toiletten voor de heren. Dat is een dakgoot die ze op een houten schutting hebben geschroefd en alles loopt via een darm naar een gat in de grond. Soms wordt die dakgoot eraf gerukt en dan staat iedereen gewoon verder te zeiken in het gras. Zoiets is in Nederland onvoorstelbaar."
Wildplassen in Werchter. Voor de statistici:4 op de 5 mannen droeg een korte broek aanvang juli. (c) gie Knaeps
Wipwip
"Op die wc's gebeuren wel de dingen die op alle publieke wc's gebeuren. Je vindt er portefeuilles die verloren zijn en portefeuilles die gestolen zijn. Sommige liggen gewoon naast de bril, andere steken in de stront. Dan stop ik mijn hand in een plastic zak, ik pak die portefeuille uit de blubber, ik draai dat zakje binnenstebuiten, leg er een knoop in en geef het aan de organisatoren. Of ik spoel ze thuis af en stuur ze zelf op naar de rechtmatige eigenaar. Ik vind natuurlijk ook wel eens drugs, en soms ook een druggebruiker. Die is meestal te herkennen aan het feit dat hij op zijn knieën voor de pot zit. Die rotzooi moet ik niet."
"Toen die mobiele toiletten nog nieuw waren op de festivals, hadden wij ook wel eens te lijden van vandalisme. Zatte koppen vonden het dan leuk om er een deuk in te trappen, één keer had een kwiet zelfs een kijkgat uitgesneden met een mes, en meerdere keren vonden we cabientjes tegen de grond getrapt waar ze dan -aan de voetsporen te zien- bovenop gestaan hadden. Maar nu is het nieuwe eraf, nu laten ze die dingen met rust."
"Condooms vind ik natuurlijk ook en zeker zijn er koppeltjes die zo'n wc-cabine gebruiken om het eens rap te doen. Ze hebben op de wei al dicht bijeen gelegen, er is de drank, er is de muziek, en ineens moet het dan gebeuren. Wij zien gewoonlijk één dakje tussen andere dakjes beginnen wiebelen, er steken al eens twee voeten onder een deur naar buiten, hier en daar wordt met de voeten op een deur geklopt, hard geklopt, zacht geklopt... Als het kalm is, laat ik die twee gerust, maar als er mensen staan aan te schuiven, dan moeten ze eraf. Dan trek ik desnoods wat kledingstukken onder de deur naar buiten om ze eruit te krijgen."
"Evengoed zijn er die hun gazet zitten te lezen op het toilet. En dat kan best wat duren, want er worden op die festivals nogal wat gazetjes uitgedeeld. Die verdwijnen dan na lezing in de pot, die verstoppen mijn afvoerdarm, daar heb ik het niet mee. Net zomin als met die graffiti-mannen. Want wie mag die tekeningen de week daarop één voor één wegschrobben met een bijtend product? Meneer hier!"
Puur natuur
"Op een groot evenement heb ik zo'n tweehonderd cabines staan en haal ik per dag gemiddeld dertigduizend liter op. Onder elke wc-pot zit een bewaartank die 25O liter kan bevatten en eigenlijk is zo'n toiletcabine een plastic huizeke met onderaan een septische put in plastic. Mijn wc's zijn dus septische wc's en -alstublieft!- géén chemische wc's. Zelf voer ik al mijn tankwagens naar een verzamelbekken in een zuiveringsstation en voor die lozingen heb ik mijn vergunningen.
Dat ik met stront rij, doet mij niks. Ik heb vroeger ook gier over de akkers gevoerd en dat is net hetzelfde. Het is puur natuur zeg ik maar."
"Eén keer had ik de politie op mijn dak. Dat was vorige week. Ik kwam terug van Bospop (Weert) en in de buurt van Eindhoven steekt zo'n snelle wagen van de marechaussee me voorbij en op hun dak begint een zinnetje te flitsen; Volg mij! Volg mij! Ik daarachter, volgende afrit gestopt, ik stap uit met een rol wc-papier in mijn hand: 'Wat is er, heren, moet u soms dringend?" Daar konden ze niet om lachen. Honderd gulden moest ik meteen betalen, "want u rijdt met een truck zonder brede achteruitkijkspiegels."
Het plaskruis op volle kruissnelheid. Het werd begin jaren ‘90 als nieuwigheid geïntroduceerd. gie Knaeps
Plaskruis
"Het is geen gemakkelijke job. Het is een job waar veel denken aan voorafgaat. Je moet die toiletten niet zomaar afkappen als een berg zand, dat moet overzichtelijk zijn, mensen moeten hun weg kunnen vinden in zo'n toilettenblok. Iemand die net van de wc komt, is toch altijd met zijn gedachten eventjes weggeweest. Als die mens de deur opendoet, dan moet die meteen kunnen zien: ha, daar is de uitgang! Je mag de mensen niet laten buitenkomen in een wirwar: help, waar moet ik naartoe?"
"Het is ook geen gemakkelijke job omdat je een heel seizoen op alle uren van de dag klaar moet staan, en dan zeker in het weekend. Vrijdagavond laat sturen ze een fax "de voorverkoop loopt goed, breng meer toiletten", zaterdagmorgen om zes uur belt er iemand van een festival waar ik geen contract heb of ze toch nog tien cabines van mij kunnen huren, voor diezelfde dag! Zaterdagnacht om vier uur word je uit bed gebeld door een dubbele tong die zegt dat hij de toiletten wel op slot wil doen, "maar dat hij het slotje van de deuren niet kan vinden". En zo is er altijd wat."
"Telkens als er nieuwe modellen op de markt komen, zit je ook met de kinderziektes. Zo is het nooit een appetijtelijk zicht geweest om vanop de bril recht in dat blubbergat van de tank te kijken en op een keer had een firma hét gevonden. Die hadden onder in de pot een klep gemonteerd en die klep ging pas open als je op de bril ging zitten. Maar veel toiletgangers- vooral dames- hangen zo'n beetje boven de bril in plaats van er voluit op te zitten. Gevolg: alles hoopte zich op boven die klep wat nog veel minder appetijtelijk was! Die kleppen heb ik er meteen uitgezwierd."
"Wat wel een goeie uitvinding is geweest, dat zijn de pispalen of zoals de Hollanders zeggen, de plaskruisen. Dat Hollands fabricaat is een pissijn in het kwadraat, dus vier plastic urinoirs die gemonteerd zijn op een bewaartank in het midden. Ik vind dat een flinke verbetering. Mannen staan nu apart: gedaan met het gewiebel en het scheefplassen boven de bril van het gemeenschappelijke toilet."
"Ik ben bezig met vroeger en met later. Van elk nieuw toilet of pissijn dat op de markt komt, probeer ik altijd één exemplaar te kopen. Dat zet ik opzij in mijn magazijn. Zo werk ik stillekes aan mijn privémuseum voor later."
Deel 3: Werchter, the day after